*-

တကၠသိုလ္ အဓိပတိက လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့ပါတယ္။မေက်နပ္လို႔ ကုိဘဦး၊ ကုိေအာင္ဒင္၊ ကုိျမ စတဲ့ ေက်ာင္းသားႀကီးေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး အဲဒီမွာပဲ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားႀကီးေတြက (၂၁)ဦး ပါဝင္တဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားထု ကိုယ္စားျပဳ သပိတ္ေကာ္မတီကို ဖဲြ႔စည္းလိုက္ၿပီး သမုိင္းတြင္မယ့္ ပထမ တကၠသုိလ္သပိတ္ႀကီးကုိစတင္လုိက္ၾကပါေတာ့တယ္။
ဒီတကၠသုိလ္ ပထမသပိတ္ႀကီးဟာ ျမန္မာတို႔ နယ္ခ်ဲ႕ လက္ေအာက္ ကြၽန္ဘဝ ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ ကာလတေလွ်ာက္ ျပည္သူတရပ္လံုး ပထမဆံုးအေနနဲ႔ နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရကုိ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ရင္ဆုိင္အန္တု စိန္ေခၚခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ႏိုၾကား အံုၾကြမႈႀကီးပါပဲ။ သပိတ္ႀကီးဟာ တျပည္လံုးကုိ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားေန႔၊ တနည္း ၁၉၂ဝ ပထမ တကၠသိုလ္ သပိတ္ႀကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေရး ႏုိးၾကားမႈ အုတ္ျမစ္ ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ မဟာေအာင္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၂၃ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာျပည္ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လက္ထက္တြင္ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို လက္ခံႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ျပင္ေပးခဲ့ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားမ်ား တည္ေထာင္ ခဲ့ၾကသည့္ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းမ်ားကို အသိအမွတ္ ျပဳကာ အေထာက္အပံ့ ေပးလာခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားတို႔၏ ေအာင္ပြဲကား အံ့မခန္း ျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပ လိမ့္မည္။
ေက်ာင္းသား သပိတ္၏ ရလာဒ္အျဖစ္ တကၠသိုလ္တြင္ ေက်ာင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ ေကာင္စီ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ ရခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္က ျမန္မာစာကို အားေပးၿပီး ျမန္မာစာေပ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို အားထား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သျဖင့္ ျမန္မာစာေပ ေလာကကို တေခတ္ဆန္းေစသည့္ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဆရာႀကီး သိပၸံေမာင္ဝ၊ ဆရာႀကီးဇဝန၊ ဆရာႀကီးေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္ တို႔ကဲ့သို႔ေသာ စာေရးဆရာမ်ားလည္း တကၠသိုလ္မွ စတင္ေပၚထြက္ ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရရန္ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ခဲ့သည့္ တမ်ိဳးသားလံုး၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေလာကတြင္ ခ်န္လွပ္ထား၍ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ သခင္ျမ၊ ဦးရာဇတ္ စသည့္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားကိုလည္း ထိုေက်ာင္းသား သပိတ္မွ စတင္သေႏၶတည္ ေမြးဖြားေပး လိုက္သည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ၿဗိတိသွ် ကုိလုိနီ လက္ေအာက္မွာ ၁၉၂ဝ တကၠသုိလ္ သပိတ္ႀကီးက ကုိလိုနီ ကြၽန္ပညာေရး စနစ္ကို တုိက္ရိုက္ ဆန္႔က်င္ ရုိက္ခ်ိဳးခဲ့တာပါပဲ။ ဒီသပိတ္ႀကီးရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြက (၁) အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးစိတ္နဲ႔ ကိုလိုနီ ဖိႏွိပ္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ေရး၊ (၂) အမ်ဳိးသား သခင္ပညာေရး စနစ္ တည္ေထာင္ေရးတုိ႔ ျဖစ္တယ္။

ကုိလုိနီ ေခတ္ဦးမွာ ၿဗိတိသွ်အစုိးရဟာ ကုိလုိနီယႏၱရားကုိ အေထာက္အကူျပဳဖို႔ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္နဲ႔ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ တုိ႔ကို ဖြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သီးျခားေကာလိပ္ေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ ကလကတၱား တကၠသုိလ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာပဲ ရွိေသးတယ္။ ၁၉၂ဝျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာေရာက္မွ ရန္ကုန္ ယူနီဗာစီတီ အက္ဥပေဒ ျပဌာန္းၿပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သီးျခား တကၠသုိလ္အျဖစ္ ခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။
‘အမ်ဳိးသားေန႔အစ၊ ၁၉၂ဝ ပထမ တကၠသုိလ္ သပိတ္ႀကီးက’ လုိ႔ ဆိုရုိးရွိတဲ့အတုိင္း နဝမ အႀကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္ႀကီးက အဲဒီသပိတ္ႀကီး စခဲ့တဲ့ ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၅)ရက္၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၈၂ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ (၁ဝ)ရက္ေန႔ကို အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့တာပါ။

၁၉၂ဝ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ပထမဆံုး သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ စေနေထာင့္မွာ တည္ထားတဲ့ ေစတီနဲ႔ ကမၺည္း ေက်ာက္စာတိုင္ကိုေတာ့ နအဖ စစ္အုပ္စုက မတရားပိတ္ပင္ အေမွာင္ခ်ထားလို႔ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြ ဖူးေမွ်ာ္ခြင့္၊ အေလးျပဳခြင့္ မရေတာ့ပါဘူး။


ထုိထက္မကဝမ္းနည္းစရာမွာ ေက်ာင္းသားထုက မတရားေသာ အမိန္႔ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ ေတာ္လွန္ရာမွ စတင္အေျခခံ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသား ေအာင္ပြဲေန႔ အေၾကာင္းကို ယခုေခတ္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား အမ်ားစုက လံုးဝနီးပါး မသိရွိေတာ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေတာ္လွန္ေရးေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီး စတင္သည့္ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ေန႔ကို အမ်ိဳးသား ေအာင္ပြဲေန႔ အျဖစ္ သက္မွတ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုေန႔ထူး ေန႔ျမတ္ႀကီးက ျမန္မာလူငယ္တို႔ အၾကား မွိန္ေဖ်ာ့ ေပ်ာက္ကြယ္ကာ ႐ံုးပိတ္ရက္တရက္ အျဖစ္သာ က်န္ရိွေတာ့သည္။
ဤတု႔ိတုိက္ပြဲ၀င္ ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကေသာ ဆရာသခင္ေက်းဇူးရွင္ တုိ႔အား ဂုဏ္ျပဳ ဦးညႊတ္ အေလးျပဳလုိက္ပါသည္
က်ားေပါက္