သွ်မ္းနီလူငယ္: ရွမ္း/ သွ်မ္းစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ

မုန္တုိင္းၾကာ

းက သွ်မ္းစာေပ

ျပည္ေထာင္စုအတြင္း မွီးတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ သွ်မ္းတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ စာေပခရီးၾကမ္းကုိ တေစ့တေစာင္း တင္ျပလုိပါသည္။ သွ်မ္းလူမ်ဳိးမ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာကုိ အထူးသက္၀င္ ယုံၾကည္သူမ်ားျဖစ္သည့္ အေလွ်ာက္ ေရွးေခတ္ သွ်မ္းစာဆုိေတာ္ႀကီးမ်ား ေရးသားျပဳစုခဲ့ၾကတဲ့ တရားေဟာ နိပါတ္ေတာ္လာ ကဗ်ာလကၤာမ်ား အလြန္ တရာမွ ျမတ္ႏုိးတန္ဖုိးထားၾကပါသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ သွ်မ္းစာေပမ်ားလည္း ပ်ံပြားႀကီးထြားလာခဲ့ေပ သည္။ ေနရာေဒသ က်ယ္ျပန္႔လွ်င္က်ယ္ျပန္႔သလုိ သွ်မ္းစာေပမ်ားတုိးတက္ မ်ားျပားလာေလသည္။

ဗမာျပည္ကုိ အဂၤလိပ္ေတြ သိမ္းပုိက္လုိက္တဲ့အခါမွာ “သွ်မ္းစာေပဟာလဲ ေရႊပရပုိက္၊ ေငြပရပုိက္၊ ေပထက္အကၡရာ၊ မုိင္းကုိင္ သွ်မ္းစကၠဴတုိ႔မွတဆင့္” ပုံႏွိပ္စာလုံးအဆင့္ ေရာက္တဲ့အထိ ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာခဲ့ပါသည္။

၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာ သွ်မ္းရုိးရာပုံျပင္စာအုပ္ကုိ ေက်ာင္းသုံးျပဌာန္းေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္၊ သွ်မ္းစာမႈေဟာင္းဟာ ေရးသားပုံစနစ္မျပည့္စုံ ေသးတာမုိ႔ သွ်မ္းပညာရွင္ႀကီးမ်ားဟာ မြမ္းမံျပင္ဆင္ဖုိ႔ အတြက္ ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာဘဲ အေကာင္ထည္ေဖာ္ႏုိင္ ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္မွာ သွ်မ္းျပည္ အစုိးရကေန မႈလတန္း အဆင့္ႏွင့္ အလည္တန္း အဆင့္အထိ ေခတ္မွီ သွ်မ္းစာမူ အသစ္ႏွင့္ (ယခုသုံး-မာ့ဟတုိ) ဖတ္စာအုပ္ ၆အုပ္ ပုံႏွိပ္ျပဌာန္း ေပးခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္ မ်က္ႏွာဖုံးမွာလည္း သွ်မ္းအမ်ဳိးသား တုိ႔ရဲ႕ သေကၤတ အမွတ္အသား က်ားေခါင္း တံဆိပ္ပုံ ပါတဲ့အတြက္ က်ားေခါင္း သွ်မ္းစာလုိ႔ လူသိမ်ားပါတယ္ ေခတ္သစ္ သွ်မ္းစာေပ သမုိင္းမွတ္တုိင္ တစ္ခုစုိုက္ထူလုိက္ၿပီး ကမၻာ့အဆင့္ အတန္းကုိ တက္လွမ္း ႏုိင္ေတာ့မွာမုိ႔ သွ်မ္းရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး ေက်နပ္အားရ ၀မ္းေျမာက္ ေနၾကပါတယ္။ ၀မ္းသာလုိ႔မွမဆုံးခင္ ဘယ္သူမွ ေမ်ာ္လင့္မထားဘဲ ရုတ္တရက္ က်ေရာက္လာခဲ့ ဒါကေတာ့ ၁၉၆၂ မတ္ခ်္လ(၂)ရက္ေန႔မွာ ဗုိလ္ေန၀င္း အစုိးရကေန အေျခခံဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး အာဏာသိမ္းလုိက္ပါတယ္။ ေန၀င္းအာဏာသိမ္းပြဲမွာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကုိ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ရုံတင္မကဘဲ အျပစ္မဲ့တဲ့ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားတုိ႔ရဲ႕ ဖတ္စာအုပ္မ်ားပါ မက်န္ ထိမ္းသိမ္း ခ်ိပ္ပိတ္ခံရလုိက္တယ္ဆုိတာ ကေန႔ထိ ကမၻာကသိအုံးမယ္မထင္ပါ။
ထုိအာဏာရွင္စစ္အစုိးရ အဖြဲ႔၀င္ ဦးေက်ာ္ေဇာဟာ သွ်မ္းစာမူသစ္ကုိ အဖက္ဖက္က ထုိးႏွက္တုိက္ခုိက္ ပါတယ္။ သွ်မ္းဖတ္စာအုပ္ထဲမွာ ဆုိရွယ္လွစ္စနစ္နဲ႔ မကုိညီတဲ့ အေတြးအေခၚ အေရးအသားမ်ား ပါ၀င္ေနေၾကာင္း အသံေကာင္းဟစ္ပါေတာ့တယ္။ ျပည္သူေတြအသဲစြဲ ေရပန္းစားေနတဲ့ သွ်မ္းစာမူသစ္ဟာ သွ်မ္းျပည္တ၀ွမ္းလုံး ပ်ံ႕ႏွံအျမစ္တြယ္စ ျပဳေနပါၿပီ။ သွ်မ္းလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရး အုပ္စုမ်ားလည္း သွ်မ္းစာမူသစ္က္ အသုံးျပဳေရးသားေနတာကုိ အစြဲျပဳၿပီးေတာ့ သွ်မ္းစာမႈသစ္ကုိ သူပုန္စာ မသင္ၾကဖုိ႔ မေရးၾကဖုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ပါတယ္။ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ေရးမွာလည္း သွ်မ္းစာမူသစ္ဆုိရင္ ခြင့္မျပဳေတာ့ပါဘူး။
ရုိးသားလွတဲ့ သွ်မ္းျပည္သူေတြကေတာ့ ပထမမွာ စုိးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕ ၾကတာပါဘဲ။ ဒီေနရာမွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အခန္းဟာ အဓိကေနရာကေန ပါ၀င္ခဲ့တယ္ဆုိရင္မမွားပါဘူး။ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ေတာင္ႀကီး တကၠသုိလ္ ေကာလိပ္မ်ားက သွ်မ္းစာေပေယဥ္ေက်းမႈ ဆပ္ေကာ္မတီ၀င္၊ သွ်မ္းေက်ာင္းသားမ်ား ဟာ သွ်မ္းစာေပအေရးကုိ ေျဖရွင္းေပးဘုိ႔ ေတာင္းဆုိလာပါတယ္။ သွ်မ္းျပည္သူေတြၾကား ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပၿပီး ဆႏၵသေဘာထားအမွန္ ကုိရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၊ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ သွ်မ္းစာေပေရးထုံးေကာ္မရွင္ အစည္းအေ၀းမွာ စကားေျပာဘုိ႔အခြင့္အေရးမရတဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္က သွ်မ္းစာမူသစ္ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း ပိတ္ခုိင္းသလားလုိ႔ ေက်ာက္သင္ပုန္းေပၚ ရုတ္တရက္ေရးခ်လုိက္တယ္။ အခန္းအနားမွဴးက ခက္ခ်င္းဘဲ စာကုိဖ်က္ပစ္လုိက္ရတယ္။ မၾကာပါဘူး၊ ျပည္နယ္ဦးစီးအဖြဲ႔၀င္ ဦးေက်ာ္ေဇာ္ဟာ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကုိဆန္႔ က်င္ၿပီး ေက်ာင္းသုံးဖတ္စာအျဖစ္ အတင္းရုိက္ႏွိပ္ျပဌာန္းေတာ့တာပါဘဲ။ အမ်ားက လက္မခံတဲ့အတြက္ ျပသည္သူ႔ေငြေတြ အလဟသျဖစ္ရပါတယ္။ အေျဖကေတာ့ရွင္းပါတယ္။ က်ားေခါင္းသွ်မ္း စာလုပ္ေတြကို ပိတ္ခ်င္တာထက္၊ တုိးတက္ေခတ္မွီတဲ့စာေရးစာသာ ပုံစနစ္ တုိးတက္တဲ့ အေတြးအေခၚမ်ားရွိ လာမွာကုိ ပိတ္ခ်င္တာျဖစ္တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးကုိ ဆင္ႏြဲေနတယ္ဆုိေပမဲ့၊ တဖက္မွာေတာ့ သွ်မ္းစာမူသစ္ကို ေခတ္ေဟာင္းစနစ္ေဟာင္းမွာဘဲ ခ်န္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိကအားျဖင့္ သွ်မ္းစာမႈသစ္ကုိ ျမန္မာတႏုိင္ငံလုံးရွိ သွ်မ္းမ်ား သင္ၾကား တတ္ေျမာက္ပါက သွ်မ္းအားလုံးတုိးတက္ၾကမည္ အျမင္က်ယ္မည္ စည္းလုံးၾကမည္ကုိမလုိေပ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဒုတိယ အမ်ားဆုံးလူမ်ဳိးစုႀကီး လည္းျဖစ္၍ တခ်ိန္က မိန္းေမာ၀္ သွ်မ္းျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ကုိယ့္ထီးကုိယ့္နန္း ႏွင့္ အစဥ္သျဖင့္ ေနလာခဲ့ေသာ လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ျဖစ္ေပသည္။

ဇိဏ္းေလ်ာ မဂၸဇင္းမွတဆင့္ ထုတ္ႏုတ္ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ယေန႔ျမန္မာျပည္တြင္ သွ်မ္းလူမ်ဳိးႀကီး အုပ္စုမ်ားျဖစ္ေသာ “ေမာသွ်မ္း၊ သွ်မ္းႀကီး၊ သွ်မ္းနီ၊ ခမ္းတီးသွ်မ္း၊ ယြန္းသွ်မ္း၊ ဂုံသွ်မ္း” မ်ားအားလုံးသည္ မိမိကုိယ္ပုိင္စာေပမ်ားျဖင့္ အဂၤလိပ္တုိ႔ ျမန္မာႏွိင္ငံကုိ မသိမ္းပုိက္မည္က ရွိႏွင့္ၿပီးသားျဖစ္သည္။ ကံေကာင္း၍ ကုလာျဖဴမ်ား စာအားလုံးကုိေပါင္းစည္းၿပီး ေအဘီစီဒီ ေဇာက္ထုိးမုိးေမ်ာ္ႏွင့္ မလုပ္သြားျခင္းကို ပင္ေက်းဇူးသင္ရမည္။ ယေန႔ သွ်မ္းလူငယ္မ်ားႏွင့္ သွ်မ္းစာေပ တုိးတက္ပ်ံ႕ပြားပါေစ။

မာ့ဟတုိ ေခတ္မွီသွ်မ္းစာအျဖစ္ ျပန္လည္ စမ္းသစ္ေပးခဲ့ေသာ သွ်မ္းစာဆုိေတာ္ႀကီးမ်ား