သွ်မ္းနီလူငယ္: တုိင္းလူး ဆစ္ေဆာင္ပန္းနား

ဆစ္ေဆာင္ပန္းနားသွ်မ္း (ခ) တုိင္းလူး

“ဆစ္ေဆာင္ပန္းနား” ေဒသသည္ ေတာင္ဘက္တြင္ သွ်မ္းျပည္နယ္ (ျမန္မာ)၊ အေရွ႕ဘက္တြင္ ေလာႏိုင္ငံ၊ အေနာက္ဘက္တြင္ ယူနန္နယ္ႏွင့္ စပ္လွက္ရွိၿပီး တရုတ္ျပည္၏ ေတာင္ပိုင္းတြင္ရွိသည္။ ဆစ္ေဆာင္ပန္းနား ေဒသတြင္ ေနထိုင္ေသာ သွ်မ္းမ်ားကို တိုင္းလူး (လူးသွ်မ္း) ဟုေခၚသည္။ ဆစ္ေဆာင္ပန္းနားသည္ လူးသွ်မ္းတို႔၏ တိုင္းျပည္ျဖစ္ၿပီး “ဆယ္ႏွစ္ျပည္ေထာင္တိုင္းျပည္” ဟုအဓိပၸာယ္ရသည္။ ထိုကဲသို႔ ဆယ္ႏွစ္ျပည္ေထာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္သည္ ေရွးေခတ္ သွ်မ္းလူမ်ိဳးတို႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ သွ်မ္းတို႔သည္လဲ ေအဒီ ၉၅၇ ခုတြင္ ကေမာၻဒီးယားမွ “တိုင္းခိုရတ္” (ခိုရတ္သွ်မ္း) တို႔ထံမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ကိုယူ၍ (၁၂) ျပည္ေထာင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကသည္။ ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ (၉) ျပည္ေထာင္စနစ္ျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို စီမခန္႔ခြဲသည္ကို ေတ႔ြရသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ အေနာက္ဘက္တြင္ (၁၂) ၿမိဳ႕၊ အေရွ႕ဘက္တြင္ (၁) ၿမိဳ႕ရွိသည္။ “ဆစ္ေဆာင္” သည္ (၁၂) ဟုအဓိပၸာယ္ရွိသည္။ ငါးၿမိဳမွ ဆယ္ၿမိဳ႕ ရွိေသာေဒသကို “တစ္ပန္းနား" ဟုေခၚသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ “ပန္း” သည္ ရွစ္ဆယ္ျဖစ္ၿပီး “နား”သည္ လယ္ ျဖစ္သည္။တိုင္းလူးမ်ားကို တရုတ္တို႔က “ပါးယီ” (Pa Yi) ဟုေခၚသည္။ လူးသွ်မ္းမ်ားသည္ က်ိဳင္းတံုေဒသ၊ လမ္းပြန္ေဒသ၊ က်ိဳန္းဟိုင္းေဒသ၊ ေလာႏိုင္ငံအတြင္းပိုင္း နမ့္ဦးေဒသ၊ ေလာႏိုင္ငံရွိ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း တစ္ေလွ်ာက္မွ စီထန္ထရြန္ (Si Tan Dorn) ကၽြန္းစုေလးေထာင္ အထိေနထိုင္ၾကသည္။ ေအဒီ ၁၉၁၈ ခုတြင္ တရုတ္ျပည္အတြင္၌ လူးရွမ္းဦးေရ ၃၅၀,၀၀၀ ဦး၊ က်ိဳင္းတံုေဒသတြင္ ၅၀၀,၀၀၀ ဦး၊ ေလာႏိုင္ငံႏွင့္ “ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ၇၅၀,၀၀၀” ဦး ရွိသည္။ ဆစ္ေဆာင္ပန္းနား၏ ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ “က်ိဳင္းဟုန္” (Chieng Rung = “အာရံုဦးၿမိဳ႕ေတာ္) ျဖစ္သည္။ ဆစ္ေဆာင္ပန္းနားေဒသသည္ မူလက ျမန္မာျပည္ရွိ သွ်မ္းလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အတူရွိခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၁၈၇၄ ခုတြင္ က်ိဳင္းတံုေစာ္ဘြားႏွင့္ ျမန္မာဘုရင္တပ္မ်ားက သြားေရာက္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ လူးသွ်မ္းမ်ားက တရုတ္တို႔ကို အကူအညီေတာင္းခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တရုတ္တို႔ႏွင့္သာ အဆက္အသြယ္ မ်ားခဲ့သည္။ ေအဒီ ၁၈၉၂ ခုတြင္ အဂၤလိပ္တို႔က ဆစ္ေဆာင္ပန္းနားေဒသကို တရုတ္ျပည္သို႔ ခြဲေပးခဲ့သည္။ လူးသွ်မ္းတို႔၏ သမိုင္းဝင္ၿမိဳေတာ္မ်ားက သံုးၿမိဳ႕ရွိသည္။ ၎တို႔မွာ က်ိဳင္းတံု (ျမန္မာ)၊ မိန္းလ်ဲန္း (တရုတ္)၊ က်ိဳင္းဟုန္႔ (တရုတ္) တို႔ျဖစ္သည္။ လူးသွ်မ္းမ်ားသည္ ေအဒီ ၁၃ ရာစုတြင္ က်ိဳင္းတံုမွ တဆင့္ ဗုဒၶဘာသာ (ေထရဝါဒ) ကိုစတင္ရရွိခဲ့သည္။ နတ္ကိုးကြယ္သူ တခ်ိဳ႕လည္း ရွိေနေသးသည္။ ႏွစ္သစ္ေရာက္လွ်င္ ဝက္ျဖင့္နတ္ကို ပူေဇာ္ၾကသည္ကို ေတြရသည္။
လူးသွ်မ္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ သက္၀င္ယုံၾကည္ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။

လူးသွ်မ္းမ်ား သုံးစြဲေသာ ဗ်ည္းအကၡရာ