“ဖလားစန႔္ ေခါဖိတ္” ေစတီေတာ္ႀကီး

AD-11 ရာစုတြင္ သွ်မ္းညီေနာင္ သုံးဦးျဖစ္သည့္ ခြန္ကံ ေခၚ(ေဆေကာ္ဖွ)၊ ခြန္ရံ ေခၚ(ေဆတုံဖွ)၊ ခြန္အြန္ ေခၚ(ေဆက်န္ဖွ) တုိ႔သည္။ မိန္းမိတ္ ေခၚ(မုိးမိတ္-ဓါး)၊ မိန္းေကာင္း ေခၚ(မုိးေကာင္း- အုိးစည္) မိန္းယမ္း ေခၚ( မုိးညွင္း-ဗ်ဳိင္း) စသည့္ လက္နက္ တုိင္းႏုိင္ငံ အသီးသီးကုိ သကၠရာဇ္ (၃၀၀၊ ၃၀၁၊ ၃၀၂၊) ထူေထာင္ေလသည္။ ေဆက်န္ဖသည္ ဗ်ဳိင္းကုိ အတိတ္နမိတ္ယူၿပီး မိန္းယမ္း (ဗ်ဳိင္းၿမိဳ႕)သည္ ေရွးအခါက တုိင္းဆယ္တုိင္းအနက္ မႈးလြင္ျပင္ အာဠ၀ီတုိင္း၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟုေခၚသည္။ မိမ္းယမ္းသည္ အရန္ၿမိဳ႕ငယ္ ၃၇-ၿမိဳ႕ (မိမ္း ၃၇-မိမ္း) ရွိခဲ့သည္၊

ကာလရွည္ၾကာေသာ မိမ္းယမ္းမွ ယခုမုိးညွင္းၿမိဳ႕ (ကခ်င္ျပညနယ္တြင္းရွိ) ဟုေခၚဆုိလာၾကသည္။ ယင္းသည္ ပထမ - မိန္းယန္း (မုိးညွင္းၿမိဳ႕)ျဖစ္သည္။ သကၠရာဇ္ ၇၆၃-၇၈၃ အင္း၀ေရႊထီးေရႊနန္းကုိ ပထမ မင္းေခါင္ မင္းျပဳစုိးစံေသာ အခ်ိန္တြင္ျဖစ္သည္။ မုိးညွင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲ ကင္းေနသျဖင့္ မုိးညွင္းသွ်မ္းမ်ားက မုိးမိတ္ေစာ္ဘြားႏွင့္ ညွိႏႈိင္းၿပီး အင္း၀ဘုရင္ ေရႊနန္းရွင္ မင္းေခါင္ႀကီးထံ မင္းလ်ာေတာင္းၾကေလသည္။ ဘုင္မင္းေခါင္ႀကီးသည္ ပညာရွိ အမွတ္ႀကီး ဘုိးရာဇာကုိ ေခၚကာ ၿမိဳ႕လွစားဥဒိန္သည္ ငါ၏ငယ္ရင္းျဖစ္သည္။ ႀကဳိးစားအားထုတ္၍ ဇြဲလုံးလရွိသူလည္းျဖစ္သည္၊ ၿမိဳ႕လွစားဦးဥဒိန္ကုိေပးရေသာ သင့္မည္ေလာ ဟုတုိင္ပင္ေတာ္မူသည္။

ဘုိးရာဇာလည္း သင့္ျမတ္လွေၾကာင္း အႀကံျပဳေလွ်ာက္ေလေသာ ဘုရင္မင္းေခါင္ႀကီးက ၿမဳိ႕လွစား ဦးဒိန္အား သကၠရာဇ္ ၇၆၄ -ခုႏွစ္တြင္ “သတုိးဘြဲ႔” သရဖူကုိေဆာင္းကာ ေတာင္တြင္းမင္း၏ သမီး ရွင္မိျမတ္ႏွင့္ နန္းတက္ စုံဖက္ေတာ္မူေစၿပီး ထုိအခ်ိန္က မိန္းယမ္း ေခၚ(မုိးညွင္း)ကုိ စားေစေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ (မုိးးညွင္း သတုိးသည္ ပဂုံျပည္နရပတိ စည္သူမင္းႀကီး၏ အႏြယ္ေတာ္ျဖစ္ေလသည္။ ခမည္းေတာ္မွာ ေျမနဲၿမိဳ႕စား ေစာဒိကာျဖစ္၍ မယ္ေတာ္မွာ ေညာက္ရမ္းၿမိဳ႕စား ေစာမြန္နစ္၏ သမီးေတာ္ျဖစ္သည္။ ငယ္အမည္မွာ မင္းနံစီ ဟုအမည္တြင္ၿပီး မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲ၏သားေတာ္ မင္းေဆြပထမမင္းေခါင္ဘြဲ႔ အမည္ျဖင့္ ထီးနန္းစုိးစံ၍ ငါးလအၾကာ ဥဒိန္ အမည္ျဖင့္ ၿမိဳ႕လွကုိစားခဲ့သည္။)

ၿမိဳ႕လွစား ဥဒိန္သည္ သတုိးဘြဲ႕ ျဖင့္ မိန္းယမ္း (မုိးညွင္းၿမိဳ႕) ကုိရလွ်င္ မုိးညွင္းသုိ႔ မသြားမီ ျမင္းေကာင္း ကႀကိဳးအစုံတစ္စီးႏွင့္ လက္ေဆာင္ျပ၍ ဘုိးရာဇာထံသြားေလသည္။ ဘုိးရာဇာ မေတာ္မူ၍ မုိးညွင္းကုိ အကၽြႏု္ပ္ ရေတာ္မူေပၿပီ၊ မည္သုိ႔ က်င့္ရလွ်င္ စည္ပင္၀ေျပာသာယာအံ့နည္း ဟုေမးေလေသာ ဘုိးရာဇာလည္း ျပည္ရြာစည္ပင္ေစအပ္ေသာ အပဟာနိယဓမၼ ခႏွစ္ပါး၊ မင္းတုိ႔သဂၤဟတရားေလးပါး တုိ႔ကုိ ႏွလုံးလွႏွင့္ လက္ရုံးလွတုိ႔တြင္ ႏွလုံးလွကို ႀကိဳက္ေလ ဟုမွာေလ၏။ သတုိးသည္ မိန္းယမ္း (မုိးညွင္း) သုိ႔ေရာက္လွ်င္ ၿမိဳ႕နန္းတည္ျပဳ၍ ျပည္သူတုိ႔အား ၀မ္းထြက္သားသကဲ့သုိ႔ သိမ္းပုိက္အုပ္ခ်ဴပ္သျဖင့္ ျပည္ရြာစည္ပင္သာယာ ၀ေျပာေလသည္။ ယင္းသည္ ဒုတိယ-မိန္းယမ္း (မုိးညွင္းၿမိဳ႕) ျဖစ္ေလသည္။ မုိးညွင္းသတုိးမင္းသည္ ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့၏။ ပုဂံေနျပည္ေတာ္မွ ၾကြေရာက္ေတာ္မူလာၾကေသာ အရွ ဗုဒၶ၀ါဒ၊ မေထရ္ ႏွင့္ အရွင္သုမနမေထရ္သည္ မုိးညွင္းတြင္ ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ ျပန္႔ပြားထြန္းကားခဲ့ေလသည္။ မိုးညွင္းသတုိးသည္ ရတနာသုံးပါး ဘာသာတရားတုိ႔၌ အလြန္ပင္ၾကည္ညိဳ ရုိေသျခင္းရွိေလ၍ မုိးညွင္းၿမိဳ႕ အေနာက္ဘက္ ငါးမုိင္ ဘီလူးၿမိဳ႕ ေဟာင္းေက်းရြာ (ယခင္ အာဠ၀တီတုိင္း ယကၡပူရၿမိဳ႕) တြင္ သီရိ ဓမၼာေသာက မင္းျမတ္ရာဇာ၏ ေကာင္းမႈေတာ္ မဟာေရႊဘုံသာ ဘုရား ေစတီေတာ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္     ေရာင္ေတာ္ဖြင့္ခဲ့ေလသည္။

မုိးညွင္းသတုိးမင္းသည္ ျပဳသူမ်ား ၾကည္ညိဳ သဒၶါပြားေစႏုိင္ရန္ ရည္သန္၍ သကၠရာဇ္ ၇၆၅ ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔ နံနက္ ၄ခ်က္တီးအခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႕နန္းတည္ရာ အနီးပထ၀ီ ေဇယ်ေက်ာ္ကိန္းရေသာ ဘူမိနက္သန္ ေျမၾကန္ လကၡဏ မဟာမဂၤလာႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ ကုန္းေျမျမင့္တြင္ ရွင္ဓမၼ၀ိလာသ ႏွင့္ ရွင္ဥတၱမေက်ာ္တုိ႔ကုိ ဦးစီးေစၿပီး ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား စုံလင္စြာပင့္ဖိတ္၍ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား နယ္သူနယ္သားမက်န္ ေစတနာသဒၶါထက္သန္စြာ သတုိးမင္းကုိယ္ေတာ္တုိင္ ရႊပႏၷက္ ေငြပႏၷက္တင္ၿပီး ေရႊအုတ္ ေငြအုတ္ ပတၱျမားအုတ္ တုိ႔ကုိ ခ်ေတာ္မႈကာ ေစတီေတာ္ကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ ေတာ္မူသည္။ (ေစတီေတာ္ႀကီး ဖိနပေတာ္ ေပ၈၀ေက်ာ္ ေအာက္႒ာပနာတြင္ ေရႊေငြေက်ာက္သံ ပတၱျမား လွည္းကုိးစီးတုိက္ ႒ာပနာခဲ့ၾကၿပီး ဒုတိယ္ပစၥယံႏွင့္ အထက္ပစၥယံတြင္ ဗုဒၶ၏ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္ ဆင္းတုရုပ္တုေတာ္မ်ားႏွင့္ ရတနာ မ်ဳိးစုံတုိ ႒ာပနာထားသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားက ဆုိသည္။)

မုိးညွင္းသတုိးသည္ ေစတီေတာ္တီေသာ အခါ သတုိးတင္း၏ အားကုိးရဆုံးေသာ လိမၼာပါးနပ္လွသည့္ ဆင္လည္ျဖဴႀကီး တစ္စီးကုိ ဘုရားႀကီးၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္သည္ အထိ အုတ္ရရွိေစရန္ ေျမႏွင္း ေျမသနစ္ျခင္း ေကာင္းမႈကုိ ျပဳေစသည္။ ဆင္လည္ျဖဴႀကီးမွာ အျမင့္ရွစ္ေတာင္ခန္႔ရွိ၏။ တစ္ကိုယ္လုံးတြင္ စိမ္းညိဳေသာအေမြးႏွင့္ လည္ကုတ္တြင္ ျဖဴေဖြးေသာ အေမြးေပါက္ေလသည္။ ႏွာေမာင္းဖ်ား၊ ႏႈတ္ခမ္းဖ်ား၊ မ်က္၀န္းအနားတုိ႔သည္ ဟဟၤာျပဒါး ကဲ့သုိ႔ အဆင္းရွိသည္။ အစြယ္ႏွစ္ဖက္တုိ႔မွာ ႏွာေမာင္းအုိးမွ ႏွစ္ေတာင့္ တစ္ထြာရွည္ၿပီး စိမ္းညိဳေသာ အေရာင္ကဲ့သုိ႔ အဆင္းရွိသည္။ ခြာေလးဘက္တြင္ ေျခသည္း လက္သည္းတုိ႔သည္ ျဖဴနီလာအဆင္းရွိ၍ အၿမီးဆံမွာ ေၾကးနီေရာင္ကဲ့ သုိ႔ရွိသည္။ ယင္းထူးျခားသည့္ ဆင္းႀကီးကုိ သွ်မ္းဘာသာစကားျဖင့္ စန္႔ေခါဖိတ္ ဟုေခၚၾကသည္။ ျမန္မာအဆုိအားဖျဖင့္ စန္႔-ဆင္၊ ေခါ-လည္ပင္း၊ ဖိတ္-ျဖဴ ဆင္လည္ပင္းျဖဴး (သုိ႔) ဆင္လည္ျဖဴ ျဖစ္ေလသည္။ ေစတီေတာ္ႀကီး ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္သည္ အထိ လုပ္အားဒါနပါ၀င္ခဲ့ေသာ ဆင္လည္ျဖဴႀကီး စြမ္းအားကုိ ဂုဏ္ေဆာင္ ေထာပနာျပဳၾကကာ “ဖလားစန႔္ ေခါဖိတ္” ဟု ဘြဲ႔ေတာ္မည္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

မုိးညွင္းသတုိးသည္ အင္း၀သီဟသူ မင္းနတ္ရြာစံစဥ္ သကၠရာဇ္ ၇၈၈-ခုႏွစ္ နယုန္လတြင္ အင္း၀ေရႊထီး ေရႊနန္းကုိ သိမ္းျမန္း စုိးစံေတာ္မူၿပီး မုိးညွင္းမင္းတရာႀကီး (သီရိႀတိဘ၀နာ ဒိတ်ာပ၀ရပ႑ိတ ဓမၼရာဇာ) မင္းဘြဲ႔ေတာ္ျဖင့္ မင္းျပဳ အုပ္ခ်ဳပ္ ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ မုိးညွင္းသတုိးဘြဲ႔ သရဖူျဖင့္ သကၠရာဇ္ ၇၆၄မွ ၇၈၈ထိ ၂၄-ႏွစ္တုိင္ မုိးညွင္းၿမိဳ႕ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သကၠရာဇ္ ၈၀၁- ခုႏွစ္အထိ သီရိႀတိဘ၀နာ ဒီတ်ပရ႑ိတ ဓမၼရာဇာ မုိးညွင္းမင္း တရာႀကီး ဘြဲ႔ေတာ္ျဖင့္ နန္းစံသက္ ၁၃-ႏွစ္ အင္း၀တြင္ မင္းျပဳေတာ္မူခဲ့ၿပီး သက္ေတာ္ ၆၄-ႏွစ္တြင္ ကံေတာ္ကုန္ေလသည္။

သကၠရာဇ္ (၈၄၂-၈၆၄) ဒုတိယမင္းေခါင္ အင္း၀ ေရႊထီးနန္းကုိ စုိးစံစဥ္ကာလတြင္ ျဖစ္သည္။ ေစာ၀္လုံ (ေခၚ) စလုံေစာ္ဘြားသည္ မုိးညွင္းကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေလသည္။ “သတုိးရာဇာ ရဲေက်ာ္စြာႏွင့္ ေက်ညာထင္ေပၚ ညီေတာ္ဘုန္းရွိ နရပေတ့တသုန္ ျပည့္စုံမင္းဖ်ားသား ေတာ္မင္းေခါင္ ျမန္ေအာင္ ရုိက္မြန္း ေရႊနန္းေၾကာ့ရွင္း ေအာင္ျမင္ရန္နင္း ထီးေျခာက္စင္းကား မုိးညွင္းမင္းမ်ဳိး ႏြယ္တရုိးသည္ သတုိးဖ်ား မင္းတရာက စသည္ေရတြက္ ဆယ့္သုံးဆက္တုိး ရန္ခက္ခ်ဳိးႏြံ စုိးမုိးစံသည္ ႏုိင္ငံအလြ စည္းၿပီးတည့္” ဟုေနာင္လာမွတ္စဥ္ မင္းစာစဥ္တြင္ စပ္ဆုိထားသည္။ မုိးညွင္းသတုိး ဆယ့္သုံးဆက္ေနာက္ ေစာ၀္လုံ (ေခၚ) စလုံေစာ္ဘြားသည္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာ္က္ ဘုန္းတန္းခုိးႀကီးခဲ့ေလသည္။
စလုံေစာ္ဘြားသည္ ပညာရွိမွဴးမတ္တုိ႔ႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး မဟာ၀င္၊ သာကီ၀င္၊ ဒီပ၀င္၊ ရာဇ၀င္အဆုိ အိမိန္႔မ်ားႏွင့္ညီ၊ မင္းက်င့္တရား ဆယ္ပါး၊ အပရိဟာနိယ ဓမၼ (၇) ပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ မင္းအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း စသည့္ အဂၤါရပ္တုိ႔ကို ျပည့္စုံေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေလသည္။ မုိးညွင္းၿမိဳ႕ နန္းတည္ နယ္နိမိတ္အတြင္း နဂရ ေစ်းရွိေသာ အရပ္၊ ဂါမ-ၿမိဳ႕ သာရွိ၍ ေစ်းမရွိေသာ အရပ္၊ နိဂါမ-ေစ်းၿမိဳ႕ မရွိေသာ အရပ္၊ ဇနပဒ- မင္းေနေသာ ခရုိင္၊ ရာဌ-ၿမိဳ႕ ကုိဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ေလသည္။ “အစြန္းငါးခု ပသွ်အဌဒီဃ သကၠရာဇ္ ၈၈၅- ခုႏွစ္ တပုိ႔တြဲလဆန္း ၁၂-ရက္ စေနေန႔ျဖစ္သည္။ ၾသကာသေလာက၌ နိမိတ္ျပပုံကား ေကာင္းကင္တြင္ ေဖ်ာက္ဆိတ္သည္ လတြင္းခ်င္းသည္ ၾကယ္ႀကီးထက္ ၾကယ္ငယ္နားသည္” ဟူ၏။ မုိးညွင္းစလုံေစာ္ဘြား မုိးညွင္းၿမိဳ႕စားၿမိဳ႕ကုုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ ေဟာနန္းႀကီးမ်ားျဖင့္ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားေလသည္။ ဤသည္ကာ ေမာ္သွ်မ္းႀကီးႏြယ္တုုိ႔၏ အသွ်င္သခင္ဘုုရင္ ပင္ျဖစ္သလုုိ ျမန္မာ့သမုုိင္း တြင္လည္း ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံကုုိ အုုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဘုုရင္တပါးပင္ျဖစ္သည္။

ယင္းသည္ တတိယ-မိန္းယမ္း (မုိးညွင္းၿမိဳ႕) ျဖစ္ေလသည္။ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားၿပီး ဗုဒၶသာသနာေတာ္လည္း ျပန္႔ပြားစည္ပင္ခဲ့ေလသည္။ သကၠရာဇ ၈၈၈ -ခုႏွစ္ သည္ မုိးညွင္းသည္ လုံးစုံအျမင့္ဆုံး အထြဋ္အထိပ္သုိ႔ ေရာက္ေနခ်ိန္ဟု ဆုိရေပမည္။ မုိးညွင္းစလုံေစာ္ဘြားသည္ မုိးညွင္းၿမိဳ႕ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ မင္းက်င့္တရားဆယ္ပါး၊ အပရိဟာနိုယဓမၼ (၇)ပါး ႏွင့္ ျပည့္စုံၿပီး သာသနာဘာသာကုိ ရုိေသၾကည္ညိဳသူျဖစ္သျဖင့္ မုိးညွင္းသတုိး (မုိးညွင္းမင္းတရားႀကီး) တည္ ထားေတာ္မူခဲ့ေသာ စန္႔ေခါဖိတ္ေစတီေတာ္ႀကီး ေဟာင္းႏြမ္း ယုိယြင္းေနသည္ကုိ ျမင္ေလရာ ရဟန္းသံဃာပညာရွိ မွဴးမတ္တုိ႔ႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး စလုံေစာ္ဘြားကုိယ္ေတာ္တုိင္ ဦးေဆာင္ကာ ၿမိဳ႕ရြာနယ္ပယ္ရွိ အပ်ိဳ- လူပ်ဳိမ်ားစုေပါင္း၍ အုတ္တစ္ခ်ပ္ စီထည့္ၿပီး ကုသုိလ္ျပဳမြမ္းမံ ေရာင္ေတာ္ ဖြင့္ၾကေလသည္။ မုိးညွင္းစလုံေစာ္ဘြား သည္ သကၠရာဇ္ ၈၄၈ -ခုႏွစ္ တန္ခူးလ၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ဖြားျမင္သည္ အိမ္နိမ့္စံ ၄၅- ခုႏွစ္ မုိးညွင္းကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သကၠရာဇ္ ၈၈၈ -ခုႏွစ္တြင္ အင္း၀ ေရႊထီးေရႊနန္းကုိ သိမ္းျမန္းျမင္းျပဳ စုိးစံခဲ့ေလသည္။ အထက္ပါ “ဖလားစန႔္ ေခါဖိတ္” သမုိင္းသက္ေသ အေထာက္အထါးမ်ား အရ မိန္းယမ္းေခၚ မုိးညွင္း သွ်မ္းမင္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ ကိုးကြယ္ၾကေၾကာင္းသိႏုိင္သည္။ “ဖလားစန႔္ ေခါဖိတ္” ေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ယခုတုိင္ မုိးညွင္းၿမိဳ႕ နမ့္ပုတ္ ရြာမ်က္ႏွာစာတြင္ရွိေနပါသည္။ သွ်မ္းဘုိးေဘးမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ေသာ သွ်မ္းသမုိင္း၀င္ ေစတီေတာ္ျဖစ္၍ အနာဂတ္ သွ်မ္းလူငယ္မ်ား သိရွိရန္ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ထုတ္ႏုတ္-

မုိးေအာင္ (မ်ဳိးျမန္မာ)ျပဳစုုသည္

စန္႔ေခါဖိတ္ (ေခၚ) ရန္ေမာင္ျမင္ ေစတီေတာ္သမုိင္း

ျမန္မာရာဇ၀င္ ဆရာ အခ်ဳိ႕တုိ႔သည္ မုိးညွင္းစလုံႏွင့္ သားေဆခန္ဖွ (သုိဟန္ဘြား) ဆုိရင္ မိစၦာ အယူအဆရွိသူမ်ားဟု ေရးသားၾကေလသည္။ ဤ ဖလားစန္႔ေခါဖိတ္ သမုိင္းကုိ ေထာက္ရူျခင္းျဖင့္ ေမာသွ်မ္းႀကီးမ်ားအႏြယ္ မုိးညွင္း မုိးေကာင္း မုိးမိတ္ သွ်မ္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ခုိင္လုံေသာ သက္ေသ အေထာက္ထားပင္ ျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာ-သန္းထြန္းက ျမန္မာရာဇ၀င္ ဆရာတုိ႔သည္ မျဖစ္ဘူးသည္ကုိ အျဖစ္လုပ္ခဲ့သလုိ ျဖစ္ဖူးသည္ကုိလည္း မသိမၾကားဘူးသကဲ့သုိ႔ ခၽြင္းခ်န္၍ ထားခဲ့သည္မ်ားကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ထုိဇတ္လမ္းသည္ ရာဇ၀င္ေၾကာင္းအားျဖင့္ မွန္ မမွန္ (Historicity) ရပ္၍ မစဥ္းစားၾကေခ်။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္အကဲပုိႏွင့္ မိမိရာဇ၀င္ကုိျဖစ္ေစ၊ သူတစ္ပါး ရာဇာ၀င္ကုိျဖစ္ေစ၊ မေရးသင့္ဟု ဆုိပါသည္။ ဒုတိယ နိဂုံးအေနျဖင့္လည္း ျမန္မာရာဇ၀င္ကုိ ျမန္မာမ်ားကပင္ အကဲအပုိမပါေစဘဲ ေရးသား၍ ကမၻာကုိ တင္ျပခ်ိန္ေရာက္ၿပီဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။ တတိယ နိဂုံးအေနျဖင့္ အဂၤလိပ္၊ ကုလားစသည္တုိ႔က မဟုတ္မမွန္ လီဆည္၍ ျမန္မာအဆုိးဟု ေရးေလသည္တုိ႔ကုိလည္း ေဖာ္ထုတ္ျပင္ဆင္၍ ဟုတ္သေလာက္မူ ၀န္ခံပါဟု တုိက္တြန္းလုိပါသည္။

ဤနိဂုံး၌ပါသာ စကားသုံးခ်က္ကား ကၽြန္ေတာ္မ်ား အစဥ္တစုိက္ ဆက္လက္ထုတ္ေ၀ရန္ ရည္သန္ေသာ ျမန္မာရာဇ၀င္စာတန္း မ်ား၏ ၀ါဒပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထုတ္ႏုတ္

ျမန္မာရာဇ၀င္စာတမ္း အမွတ္-၁

ေဒါက္တာသန္းထြန္း

ခ်စ္ေသာ စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးအား အစဥ္သျဖင့္ ေလးစားလွ်က္ 

"۩"